Kıdem tazminatı, en az bir yıl süreyle aynı işyerinde çalışan işçilere tanınan bir hak olup, işçinin işini kaybetmesi durumunda işveren tarafından ödenen bir tazminat türüdür. İşçi, bu tazminata hak kazanmak için aynı işverene ait işyerlerinde en az bir yıl kesintisiz çalışmalı ve iş sözleşmesi belirli koşullarla sona erdirilmelidir. Kıdem tazminatı, iş akdinin sona erdiği durumlarda değil, belirli koşulların gerçekleşmesi halinde işçiye verilir. Hesaplamada işçinin işyerinde geçirdiği süre ve brüt ücret dikkate alınırken, prim gün sayısı da kıdem tazminatının belirlenmesinde önemli bir faktördür. Bu yazımızda kıdem tazminatı ile ilgili tüm detayları; kıdem tazminatı şartları, kıdem tazminatı ne zaman alınır, kıdem tazminatı nedir ve kıdem tazminatı prim gün sayısı gibi başlıklar altında detaylandıracağız.
Kıdem Tazminatı Nedir?
Kıdem tazminatı, bir işçinin aynı işyerinde en az bir yıl süreyle çalıştıktan sonra işini kaybetmesi durumunda, işveren tarafından verilen toplu bir ödemedir. Bu ödeme, işçinin işyerinde geçirdiği süre, işte yıpranma, yeni bir iş bulma zorlukları ve işyerine sağladığı katkılar göz önüne alınarak hesaplanır. Kıdem tazminatı, işçiye kanuni esaslar dahilinde verilen bir tazminat türüdür ve ücret olarak değil, işçinin geçmiş hizmetlerine karşılık işveren tarafından sağlanan bir ödemedir. Bu ödeme, işçinin işini kaybetmesi durumunda maddi güvence sağlamak amacıyla uygulanır ve Yargıtay’ın tanımına göre işçinin işteki yıpranması, yeni iş bulma güçlükleri ve işyerine sağladığı katkılar temel alınarak belirlenir.
Kıdem Tazminatına Hak Kazanma Şartları Nelerdir?
Kıdem tazminatı, işçilerin işverenleriyle olan ilişkilerinden doğan bir hak olup, belirli şartlar altında kazanılır. İlk olarak, işçinin aynı işverene ait bir işyerinde en az bir yıl sürekli çalışmış olması gerekmektedir. Bu süre zarfında iş sözleşmesi, 4857 sayılı İş Kanunu’na uygun olarak düzenlenmiş olmalıdır.
İkinci önemli şart ise iş sözleşmesinin, işçi veya işveren tarafından kıdem tazminatına hak kazanılacak şekilde sonlandırılmış olmasıdır. İşçi, işten ayrılırken kıdem tazminatına hak kazanabilir. İşçi, işverenin belirli koşulları ihlal etmesi gibi durumlar dışında iş sözleşmesini sonlandırırsa veya belirli diğer koşullar gerçekleşirse, kıdem tazminatına hak kazanabilir.
Bu koşullar arasında muvazzaf askerlik hizmeti dolayısıyla iş sözleşmesinin feshi, işçinin emeklilik veya malullük aylığı almak amacıyla işten ayrılması gibi durumlar da yer alır. Ayrıca, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’na göre belirli yaş ve prim ödeme gün sayısı şartlarını tamamlayan işçilerin kendi istekleriyle işten ayrılmaları da kıdem tazminatına hak kazanmalarını sağlar.
İstifa Eden Bir İşçi Kıdem Tazminatı Alabilir mi?
İş Kanunu’na göre genel kurala göre işten istifa eden bir işçi, kıdem tazminatına hak kazanamaz. İstifa eden işçi, hiçbir gerekçe belirtmeden işten ayrıldığı için kıdem tazminatı alamaz. Ancak, 1475 sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesi gereği, iş sözleşmesini haklı gerekçelerle fesheden işçi, kıdem tazminatı alma hakkına sahiptir. Bu durumlar arasında işçinin sağlık sebepleri, ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller, zorlayıcı sebepler gibi durumlar bulunmaktadır. İstifa eden işçinin kıdem tazminatı alabilmesi için kıdeminin en az bir yıl olması ve haklı bir nedene dayanması gerekmektedir.
Ancak, işçinin kendi isteğiyle işten ayrılmasının yanı sıra, istifa dilekçesinin zorla imzalatılması veya işçinin iradesi dışında hareket etmesi durumlarında bu istifa geçerli sayılmaz. İşçi, böyle bir durumu ispatladığında kıdem tazminatı hakkını elde edebilir.
Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır?
Kıdem tazminatı, işçinin çalıştığı her tam yıl için işveren tarafından 30 günlük brüt aylık üzerinden hesaplanır. İşçinin son aldığı brüt ücret, ek haklarıyla birlikte göz önüne alınarak, her yıl için bir aylık brüt ücret tutarı belirlenir. Toplam süre baz alınarak kıdem tazminatı hesaplanır ve bu tutarın damga vergisi kesintisi yapılır. Kıdem tazminatı hesaplaması, belirlenen yıllık tavan ücreti aşılıyorsa, gelir vergisi oranına göre kesinti yapılır.
Mali süreçlerin karmaşıklığını çözmeye talibiz. Yüksel Damar, uzman kadrosuyla işletmenizin mali stratejilerini düzenleyin ve güçlendirin. Bizimle iletişime geçin ve güçlü bir finansal geleceğe adım atın.
Bize Ulaşmak Çok Kolay!
2001 yılında Kadıköy’de başlayan ve Kadıköy Muhasebeci, Ümraniye Muhasebeci, Sancaktepe Muhasebeci, Çekmeköy Muhasebeci, Ataşehir Muhasebeci, Kartal Muhasebeci, Adalar Muhasebeci, Şile Muhasebeci, Sultanbeyli Muhasebeci, Tuzla Muhasebeci, Beykoz Muhasebeci gibi Anadolu Yakası bölgelerinin yanı sıra Avrupa Yakasına ve Kocaeli, Yalova, Bursa gibi yakın şehirlerde bugüne kadar Muhasebe, Defter tutma, Mali Müşavirlik faaliyetlerinde bulunan firmamız müşteri memnuniyet odaklı çalışmaları ile sorumluluklarını bilerek uzman kadrosu ile sizlere hizmet vermektedir. Bize +90 532 562 78 78 numaramızdan ulaşabilirsiniz.