İş dünyasında, işveren ve çalışan arasındaki ilişkiler bazen karmaşık bir hal alabilir. Bu karmaşıklık, zaman zaman işten çıkartılma sürecini beraberinde getirir ve bu durum hem işverenlerin hem de çalışanların dikkate alması gereken belirli kurallar ve prosedürleri içerir. Bu makale, işten çıkarılma konusunu detaylı bir şekilde ele alacak ve işverenlerin işten çıkarma kararlarını nasıl aldığına dair önemli konulara odaklanacaktır. İşten çıkartılma kodları, işten çıkartılma sebepleri, iş güvencesi nedir ve işten çıkartılma süreci nasıl işler gibi temel başlıklar altında, bu konularda bilgi sahibi olmanın iş yaşamındaki etkilerini daha detaylı şekilde ele alacağız.
İşten Çıkarılma Sebepleri
Maalesef işten çıkarma süreçleri iş yaşamının bir parçasıdır. İşten çıkarılma, işverenin çalışanın işine son vermesi anlamına gelir ve bu karar, genellikle yasal düzenlemelere dayanmalıdır. Yasal sebepler arasında, işçinin sağlık sorunları, ahlaki ihlaller veya zorlayıcı sebepler bulunur. Ancak, işten çıkartma kararları bazen hukuki olmayan gerekçelere de dayanabilir. İşyeri değişiklikleri, mali nedenler veya keyfi uygulamalar gibi durumlar, çalışanın işten çıkarılmasına neden olabilir.
4857 sayılı İş Yasası, işten çıkartma sebeplerini belirlemiştir ve işverenin bu sebeplere dayanarak işten çıkarma sürecini yürütmesini sağlar. Ancak, işverenin hukuki olmayan gerekçelerle işten çıkarma yapması durumunda, işçi yasal haklarını koruma hakkına sahiptir.
Tazminatsız İşten Çıkarma Sebepleri Nelerdir?
Belirli ve belirsiz süreli iş sözleşmelerinde, işçinin hemen işten çıkarılabilmesi için bazı durumlar bulunmaktadır. Bunlar arasında “ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller” öne çıkar. İşte tazminatsız işten çıkarma sebepleri:
- Yetersiz Yetenek ve Sahte Beyan
- Şeref ve Namusa Karşı Kötü Davranış
- Asılsız İddialar
- Cinsel Taciz ve Uyuşturucu Kullanımı
- Şirket Bilgilerinin İfşa Edilmesi
- Ceza İndirimi Olmayan Suçlar
- Devamsızlık ve Görev İhlali
- İş Güvenliğini Tehdit Eden Durumlar
İşten Çıkarılma Kodları Nelerdir?
İşten çıkarma sürecinde, çeşitli durumları tanımlayan SGK çıkış kodları önemli bir rol oynar. Bu kodlar, iş akdinin sonlandırılma nedenlerini belirtir ve çeşitli hakları etkiler. İşte bazı önemli çıkış kodları:
1: Deneme süreli iş sözleşmesinin işveren tarafından feshi
3: Belirsiz süreli iş sözleşmesinin işçi tarafından feshi (istifa)
5: Belirli süreli iş sözleşmesinin sona ermesi
8: Emeklilik (yaşlılık) veya toptan ödeme nedeniyle çıkış
13: Kadın işçinin evlenmesi
15: Toplu işçi çıkarma
23: İşçi tarafından zorunlu nedenle fesih
30: Vize süresinin bitimi
Bu kodlar, işten çıkarma sürecinde işveren ve işçi hakları üzerinde etki yaratır. Özellikle kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve işsizlik maaşı gibi hakların kullanımında belirleyici olabilir.
İş Güvencesi Nedir?
İş güvencesi, 4857 sayılı İş Kanunu kapsamında çalışanların işlerini kaybetme riskine karşı sağlanan korumadır. Bu kavram, işverenin keyfi veya haksız nedenlerle işten çıkarmasına karşı çalışanları koruma amacını taşır. İş güvencesi, işçilerin adil bir şekilde muamele görmesini ve işten çıkarmaların gerekçelendirilmesini zorunlu kılan yasal düzenlemelerle güvence altına alınmıştır.
İş güvencesi hükümleri, İş Kanunu‘na tabi çalışanları kapsar ve belirli şartlara bağlıdır. İşçinin belirsiz süreli iş sözleşmesine sahip olması, işyerinde en az altı ay süreyle çalışmış olması, işyerinde en az 30 işçinin bulunması gibi kriterler iş güvencesinin sağlanmasını etkiler.
İşten Çıkarılma Durumunda Çalışan Hakları
İşten çıkarılan bir işçinin sahip olduğu haklar arasında kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, fazla mesai alacağı, ücret alacağı ve yıllık izin ücreti gibi önemli unsurlar bulunmaktadır. İş hukuku çerçevesinde belirlenen bu haklar, işveren tarafından haksız bir şekilde işten çıkarılan işçiyi korumayı amaçlamaktadır.
İşçi, haksız fesih durumunda dava açma hakkına sahip olup, iş güvencesine tabi olanlar ayrıca işe iade davası açma imkanına da sahiptirler. Bu hakların korunması, işten çıkarılan işçinin adil bir süreç yaşamasını sağlamak adına önem taşır.
Muhasebe ve mali süreçlerinizi Yüksel Damar’ın uzman kadrosuyla güçlendirin. Sorumluluk bilinciyle çalışan ekibimiz, işletmenizin büyümesine destek olmak için burada. Detaylı bilgi ve iletişim için hemen tıklayın.
Bize Ulaşmak Çok Kolay!
2001 yılında Kadıköy’de başlayan ve Kadıköy Muhasebeci, Ümraniye Muhasebeci, Sancaktepe Muhasebeci, Çekmeköy Muhasebeci, Ataşehir Muhasebeci, Kartal Muhasebeci, Adalar Muhasebeci, Şile Muhasebeci, Sultanbeyli Muhasebeci, Tuzla Muhasebeci, Beykoz Muhasebeci gibi Anadolu Yakası bölgelerinin yanı sıra Avrupa Yakasına ve Kocaeli, Yalova, Bursa gibi yakın şehirlerde bugüne kadar Muhasebe, Defter tutma, Mali Müşavirlik faaliyetlerinde bulunan firmamız müşteri memnuniyet odaklı çalışmaları ile sorumluluklarını bilerek uzman kadrosu ile sizlere hizmet vermektedir. Bize +90 532 562 78 78 numaramızdan ulaşabilirsiniz.