Mazeret izni, acil ihtiyaç durumlarında kullanılabilen ve iş kanunu çerçevesinde düzenlenen bir izin türüdür. Çalışanlar, başlarına gelen ölüm, doğum, kaza, hastalık, afet vb. acil durumlar nedeniyle yıllık izinlerini kullanmak istemediklerinde, bu haklarını talep edebilirler. İş Kanunu’na göre mazaret izni, belirli bir süreliğine alınabilen bir izin olup, çalışanlara acil durumları atlatabilmeleri için esneklik sağlar. Bu izin, işçilere, yaşadıkları acil durumu gerekçe göstererek belirli bir süre izin alma imkanı tanır. Bu yazımızda mazaret izni nedir ve mazartes izni nasıl kullanılır gibi temel konuların yanı sıra, mazaret izni kaç gün alınabilir veya mazaret izni hangi durumlarda kullanılabilir gibi sorulara da cevaplar vereceğiz.
Mazeret İzni Nedir?
Mazeret izni, çalışanlara iş hayatı dışındaki acil durumlar için tanınan bir haktır ve kişisel hayatlarından kaynaklanan sorunlar nedeniyle geçici olarak görevlerine ara vermelerine olanak sağlar. Türkiye’de iş hukukuna 6645 sayılı torba yasa ile dahil edilen bu hak, 4857 sayılı İş Kanunu’nda detaylı bir şekilde düzenlenmiştir. Çalışanlar, kendilerini veya yakınlarını ilgilendiren şahsi durumlar için belirli bir süre mazeret izni kullanabilirler. Bu izin, işverene bağlı çalışanların işle ilgisi olmayan özel durumlar karşısında yıllık izinlerinden farklı bir esneklik sunar. Ayrıca, mazeret izni ile idari izin arasındaki temel fark, idari izinde izin kullanımının işverene ait olması, ancak mazeret izninde işçinin kendi inisiyatifinde olmasıdır.
Mazeret İzni Hangi Durumlarda Kullanılır?
İş hayatı dışındaki acil durumlar için çalışanlara tanınan bir hak olan mazeret iznini kullanabilmek için belirli durumlar öngörülmüştür. İş Kanunu’nda düzenlenen “Ek Madde 2″ye göre, evlenme, evlat edinme, ana veya babasının, eşinin, kardeşinin, çocuğunun ölümü durumlarında üç gün, eşinin doğum yapması durumunda ise beş gün ücretli mazeret izni verilir.
Ayrıca, özel sektörde çalışanlar arasında engelli veya kronik hastalığı olan çocuğu bulunanlar da bu hakka sahiptir; en az yüzde yetmiş oranında engelli veya süreğen hastalığı olan çocuğun tedavisi için bir yıl içinde on güne kadar ücretli mazeret izni kullanabilirler. Ancak, mazeret izni kullanımı için bireysel ya da toplu iş sözleşmelerinde belirtilen şartlara uyulmalıdır. Çalışanların, hastalık, ölüm, doğum gibi durumlarla birlikte ev taşıma, zorunlu seyahat gibi önceden belirlenmiş nedenlerle de mazeret izni talep etme hakları bulunmaktadır.
Mazeret İzni Kaç Gün Alınabilir?
Mazeret izni, çeşitli nedenlere bağlı olarak farklı sürelerde kullanılabilen bir izin türüdür. Örneğin, evlilik durumunda talep edilebilen evlilik izni süresi 3 gündür. Birinci derece yakının (eş, çocuk, anne, baba, kardeş) vefatı durumunda, evlat edinme durumunda ve eşin doğum yapması durumunda ise izin süresi 3 gün olarak belirlenmiştir. Eşinin doğum yapması durumunda izin süresi 5 gündür. Engelli veya sürekli hastalığı olan çocuğu bulunan ebeveynlerin ise bir yıl içinde toplamda 10 güne kadar mazeret izni kullanma hakkı vardır.
Mazeret izni, iş günü değil takvim günü olarak düzenlenir, cumartesi günü evlenildiğinde 3 günlük mazeret izni cumartesi günü başlar ve pazartesi günü sona erer. Mazeret izni kullanımı, işçinin durumu göz önünde bulundurularak uzatılabilir ve çalışanlar dilerse mazeret izin günlerini yıllık izin haklarıyla birleştirebilirler.
Mazeret İzni Ücretli midir?
Evet, genellikle mazeret izni ücretlidir ve çalışanın maaşından düşülmez. Ancak bazı özel durumlar, örneğin hastalık izinleri, hamilelik izinleri gibi durumlar SGK tarafından karşılanabilir ve bu ücret çalışanın hesabına yansımaz.
Mazeret İzninden Özel Sektör Yararlanabilir mi?
Evet, özel sektör çalışanları da 4857 sayılı İş Kanunu kapsamında belirlenen mazeret izni haklarından yararlanabilir.
Mazeret İzni Yıllık İzinden Düşer mi?
Hayır, mazeret izni kullanmak yıllık izinden kesinti yapılmasını gerektirmez. Mazeret izni, genellikle aniden ortaya çıkan kişisel sağlık sorunları veya acil durumlar için kullanılan bir hak olup, bu kullanım maaşta herhangi bir kesintiye neden olmaz.
Muhasebe ve mali müşavirlik alanında uzmanlaşmış Yüksel Damar bir ekibiyle tanışın ve size özel çözümlerle finansal başarıya ulaşın. İletişim kurmak için tıklayın.