Limited Şirketlerde Kar Dağıtımı
Limited şirketlerde kar dağıtımı, hem ortakların kazanç elde etme süreci hem de şirketin mali yapısını koruma açısından son derece önemli bir konudur. Özellikle mali müşavirler için, kar dağıtımının doğru zamanda, doğru şekilde ve vergi mevzuatına uygun biçimde yapılması büyük bir sorumluluktur.
Bu yazıda, kar dağıtımının yasal dayanaklarını, hesaplama yöntemlerini, vergilendirme esaslarını ve uygulamada dikkat edilmesi gereken noktaları adım adım ele alacağız.
1. Kar Dağıtımı Nedir?
Kar dağıtımı, şirketin bir hesap döneminde elde ettiği net kârın, yasal yükümlülükler yerine getirildikten sonra ortaklara paylaştırılmasıdır.
Limited şirketlerde kar, şirket sözleşmesinde aksi belirtilmedikçe ortakların sermaye payı oranına göre dağıtılır.
Kar dağıtımı yalnızca bir “ödeme” değil, aynı zamanda şirketin finansal planlaması ve vergi stratejisinin bir parçasıdır.
2. Kar Dağıtımının Yasal Dayanağı
Kar dağıtımı, Türk Ticaret Kanunu (TTK) ve Kurumlar Vergisi Kanunu (KVK) çerçevesinde düzenlenir.
TTK madde 507’ye göre:
“Pay sahipleri, ancak safi kârdan pay alabilirler ve kâr payı, ancak kanuni yedek akçeler ayrıldıktan sonra dağıtılabilir.”
Buna göre şirketin önce şu adımları izlemesi gerekir:
- Yıl sonu bilançosu hazırlanır.
- Vergi sonrası net dönem kârı tespit edilir.
- %5 oranında kanuni yedek akçe ayrılır.
- Şirket sözleşmesinde özel bir düzenleme yoksa kalan kâr ortaklara sermaye oranına göre dağıtılır.
3. Kar Dağıtımı Ne Zaman Yapılır?
Kar dağıtımı, genel kurulun onayıyla yapılır.
Genel kurul toplantısında:
- Dönem sonu mali tabloları görüşülür,
- Karın dağıtılıp dağıtılmayacağına karar verilir,
- Dağıtım oranı ve tarihi belirlenir.
📅 Zamanlama:
Kar dağıtımı genellikle izleyen yılın ilk genel kurul toplantısından sonra, yani Nisan – Mayıs aylarında yapılır.
Ancak isteyen şirketler, genel kurul kararıyla yıl içinde avans kar payı dağıtabilir.
4. Kar Dağıtımı Nasıl Hesaplanır?
Örnekle açıklayalım:
Bir limited şirketin yıl sonu net kârı: 1.000.000 TL
1️⃣ Kanuni yedek akçe (%5): 50.000 TL
2️⃣ Kalan kâr: 950.000 TL
3️⃣ Şirket sözleşmesine göre 2 ortağın payı eşitse, her biri 475.000 TL brüt kar payı alır.
5. Kar Dağıtımında Vergilendirme
Kar dağıtımı yapılırken hem şirket hem de ortak açısından vergisel yükümlülükler doğar.
a. Şirket Açısından
Kar dağıtımı, kurumlar vergisi beyannamesi verildikten sonra yapılır.
Yani önce şirket %25 kurumlar vergisini öder.
Net kâr belirlendikten sonra, dağıtım yapılabilir.
b. Ortak Açısından (Stopaj)
Ortaklara dağıtılan kar payı üzerinden %10 oranında stopaj (gelir vergisi kesintisi) yapılır.
Bu kesinti, Muhtasar Beyanname ile beyan edilip izleyen ayın 26’sına kadar ödenir.
Örneğin:
- Ortak kar payı: 475.000 TL
- Stopaj (%10): 47.500 TL
- Net ödenecek tutar: 427.500 TL
Bu kesilen vergi, nihai vergilendirme niteliğindedir.
6. Kar Dağıtımının Belgelendirilmesi
Kar dağıtımı mutlaka genel kurul kararı ile yapılmalıdır.
Karar defterine şu bilgiler yazılmalıdır:
- Dönem net kârı tutarı
- Yedek akçe ayrıldığına dair bilgi
- Dağıtım oranı
- Ortakların payına düşen tutar
- Stopaj tutarı
Ayrıca her ortağa kar dağıtım bordrosu düzenlenmesi gerekir.
Bordroda brüt, net ve stopaj tutarları açıkça yer almalıdır.
7. Avans Kar Payı Dağıtımı
Limited şirketler, dönem sonu beklemeden avans kar payı dağıtabilir.
Ancak bunun için;
- Önceki yıl kar etmiş olması,
- Yönetim kurulu kararı alınması,
- Yasal yedek akçelerin ayrılması gerekir.
Avans kar payı dağıtıldıktan sonra, yıl sonunda kesin hesaplamada fazla ödeme çıkarsa ortaklardan geri alınır.
8. Kar Dağıtımı Yapılmadığında Ne Olur?
Kar dağıtımı yapmamak yasak değildir; ancak sürekli ertelenmesi durumunda ortaklar arasında uyuşmazlık doğabilir.
Ayrıca dağıtılmayan kar, şirkette “geçmiş yıl karları” hesabında kalır ve gelecekte dağıtılırsa yine stopaja tabi olur.
9. Mali Müşavirler İçin Uygulama Tavsiyeleri
- Kar dağıtımı öncesinde mutlaka geçmiş yıl zararlarını mahsup edin.
- Stopaj hesaplamasını, ortak bazında bordrolandırın.
- Beyannamede “kar dağıtımı stopajı” kalemini ayrı gösterin.
- Ortaklara yapılan ödemeleri banka kanalıyla yapın.
- Dağıtım sonrasında kar dağıtım defteri ve belgeleri arşivleyin.
10. Sık Yapılan Hatalar
🚫 Kar dağıtımı yapılmadan ortaklara ödeme yapılması
🚫 Genel kurul kararı alınmadan kar payı aktarımı
🚫 Stopaj beyanının atlanması
🚫 Yedek akçe ayrılmadan kârın tamamının dağıtılması
Bu hatalar hem vergi cezasına hem de TTK’ya göre usulsüzlük yaptırımlarına neden olabilir.
Sonuç
Kar dağıtımı, limited şirketlerin ortaklarına kazanç aktarmasının yasal yoludur.
Bu işlemleri yaparken kesinlikle bir mali müşavire danışmanız gerekmektedir.
Ancak bu süreçte yapılacak küçük bir hata bile ciddi vergi riskleri doğurabilir.
Doğru planlanmış bir kar dağıtımı, hem şirketin nakit akışını korur hem de ortaklara güven verir.