İşletme defteri, özellikle ikinci sınıf tüccarlık işiyle uğraşan kimselerin kendi çaplarında ekonomik faaliyetlerini izledikleri defterdir. Bu noktada İşletme defteri oldukça basit kurallara göre tutulmaktadır. Bu sebepten ötürü de her tüccar bu defteri tutma hakkına sahiptir. Ancak tüccarların içinde bulunduğu kategoriye göre de bu defter türleri değişiklik göstermektedir.
Kimler İşletme Defteri Tutabilir?
İşletme kuruluşları, Vergi Usul Kanunu’nun 177 ve 178. Maddelerine göre birinci ve ikinci sınıfta yer alan tüccarlar olmak üzere iki grupta incelenmektedir. Bu kapsamda birinci sınıf tüccar grubunda yer alan tüccarlar bilanço esasına göre kayıt tutma işlemini yapmaktadır; diğer taraftan ikinci sınıf tüccar grubunda yer alan tüccarlar ise İşletme defteri tutmaktadırlar. Bu sebepten ötürü de iki tüccar grubunun da dosya sistemleri birbirinden farklıdır. Özellikle ikinci sınıf tüccar grubunda yer alan ve İşletme defteri tutma durumları olan işletme sahipleri giderleri ve gelirleri bu defterlerin aynı sayfalarına kaydetmektedirler. Ancak bilanço tutan işletme sahiplerinde bu tip bir mecburiyet bulunmamaktadır.
İşletme Defterine Kaydedilmesi Gereken Bilgiler Nelerdir?
İşletme defteri üzerine birçok bilginin kaydedilmesi gereken bir defterdir. Bu doğrultuda bu defterlere kaydedilmesi gereken bilgilere bakmak gerekirse:
- Gelir ve giderler
- İşçilik Ücretleri
- Mal Alım ve Satımları
- Amortismanlar
Şeklinde karşımıza çıkmaktadır. Özellikle bu dört önemli unsurun kesinlikle İşletme defteri oluşturulurken kaydedilmesi gerekmektedir. Bu bilgiler kaydedilmediği takdirde Kanunlar önünde İşletme defteri tutan kişi sorumlu olarak görülecektir.
İşletme Defteri Nasıl Tutulur?
İşletme defteri tutulması yönünden oldukça kolaydır. Bu kapsam doğrultusuna işletme defterinin nasıl tutulduğu sorusunu incelemek gerekirse:
- Defterde bulunan sol sütun kısmında “Giderler” ; sağ sütun kısmında ise “Gelirler” bölümü yer almalıdır.
- Giderler bölümünde satın alınan ya da satın alınacak olan ürün ve hizmetlerin ödemeleriyle birlikte bu satın alınan ürünler sebebiyle oluşan borç miktarı ve işletme kapsamında yer alan başka birliğiler girilmektedir.
- Gelirler bölümünde ise tahsil edilenler, işletme faaliyetleri kapsamında kazanılmış olan bütün gelirler ve son olarak da alacaklar yazılmaktadır.
Bu bilgiler doğru ve düzenli bir şekilde girildiği takdirde İşletme defteri tutumunda herhangi bir sıkıntı olmayacaktır. Vergi Usul Kanunu’na göre de tutulması gereken İşletme defteri örneği tam olarak budur. Son olarak ise işletme sahipleri dönem sonu geldiği zaman gelirler ve giderler arasındaki farkları inceleyerek kar ile zarar durumunu oluştururlar.
SIKÇA SORULAN SORULAR
İşletme Defteri Tutma Hadleri Ne Kadardır?
Bu hadler genellikle oldukça değişken değerlere sahiplerdir. Bu doğrultuda tutulan had miktarlarına bakacak olursak:
- Mal alım ve satımı ile uğraşan kişilerin alım ve satım miktarları 400.000 TL ile 570.000 TL arasında olması
- Mal alım ve satım dışındaki işlerle uğraşanların 200.000 TL’yi aşmayan bir hasılatı olması
Şeklindedir.
Tüccarlar Nasıl Sınıf Değiştirir?
Birinci sınıf tüccarların ikinci sınıf tüccar statüsüne geçebilmeleri için iş hacminde %20 oranında bir azalma yaşanması gerekmektedir. Bu azalma yaşandığı takdirde tüccarlar sınıf değişikliği yapabilmektedir.
İşletme Defterine Kayıt Zamanı Ne Zamandır?
Takvim yılında son aya ait kayıtların yılın son gününde saat 23.59’a kadar teslim edilmesi gerekmektedir. Aksi takdirde İşletme defteri kayıt zamanı kaçırılmış olur.
Elektronik Ortamda Tutulan İşletme Defteri Nasıl Saklanmaktadır?
Elektronik ortamda saklanan İşletme defteri başkanlık, meslek odası ya da meslek mensubu tarafından tutulması ve muhafaza edilmesi gerekmektedir. İstenilen bir zaman diliminde ise elektronik ortamlarda tutulan bu İşletme defteri örnekleri mükelleflere teslim edilecektir.
İşletme Defterine Dair Bir Kanun Var Mıdır?
Türk Vergi Kanunu ve Vergi Usul Kanunu İşletme defteri adı altında düzenlenen başlıklara sahiptir. Bu kapsamda da işletme defterine dair bir kanun hükmü elbette bulunmaktadır.